Herkese merhabalar,
Saglik sebeplerinden dolayi siteye bir suredir faydali bilgiler ekleyemedim. Bugun itibariyle ayaga kalktigim icin artik birseyler karalayayim diye dusunurken aklima Kar-Buz ve trafik geldi. Bende bu konu hakkinda tahmin ediyorum ki bircogumuzun duymadigi tuzlardan bahsetmeye karar verdim.
Sahsen bende bu cesitleri amerikaya geldigimde ogrendim.
1- Sodyum Klorur: Kimya derslerinin vazgecilmezi, hocalarin yanlis soylendigi icin kizdigi tuz. Herkes "NaCi" derdi. Na- Sodyum, Cl-Klorur. Sofra Tuzu. Bu tuza ulasmak oldukca kolaydir. Market raflarinda cesitli ebatlarda satilir. Mutfak disinda ne isimize yarayabilir?
Amerikaya ilk geldigimde kiraladigim apartmanin girisindeki cati gideri donup, su eklerden disari cikip yerde buz tabakasi yapiyordu. Sirf bu buzu eritmek icin gidip de 10kg lik cuvala sezonda $25 vermek isime gelmiyordu. Daha etkili olani Sofra tuzunu marketten tanesini $0.99 a aliyordum(Turkiye deki kucuk posetteki kadar) ve kullaniyordum. Sofra tuzunu cam gibi buzun uzerine dokerseniz, yaklasik 30 sn sonra patlamalar duyacaksiniz. merak etmeyin silah patlamasi gibi degil. buz aninda icten patlamaya baslayip catlaklar olusturacak. Ince ogutulmus, sofra modeli oldukca etkili. Fakat elinizde kalin hali varsa o zaman size bir tuyo daha vereyim, kisin kar yagisi sonrasi temizlediginiz evin giris merdivenlerine serpin. buzlari eritecek ve yaralanmlarin onune gecebilirsiniz. Evinizin garagi ile yol arasinda egim varsa ve buz tutmussa, bu tuzu serpip buzun hizlica erimesini saglayabilirsiniz.
Etkili oldugu en dusuk sicaklik: - 7C
NOT: Asiri kullanimlarda, beton yuzeye zarar verebiliyor. Tabi betonun kalitesine bagli.
2- Potasyum Klorur ve Ure: Bitkiler icin guvenli olan bir tuz cesididir. Meyve agaclari, cali formlari gibi yerlerde kullanilabilir. Asiri kullanimi sonucu toprak degerleri degisebilir, ona gore onlem alinmasi gerekebilir.
Potasyum Klorur: -11C , Ure: -9C
3- Magnezyum Klorur: Ekosistem dostu tuzlardan birisi. Sodyum Klorur e nazaran cok daha az beton yuzeye zarar verir. Sulandikca etkisi azalmaya baslayacaktir.
Maznezyum Klorur: -15C
4- Kalsiyum Klorur: Bu tuz, Amerika da butun yollarda ozellikle otoyollarda kullanilan tuz cesididir. Bu tuz, digerlerine gore, metal ve yesilliklere daha cok zarar verebilir. Metalleri paslandirirken, cimenlerin rengini kisa surede sari renge cevirir. Fakat yoldaki buzu erittikten sonra kolayca buz tutmamasi icin de etkili olur. Bu tuz eger yola sizden 1-2 dk once dokulmusse, yolda kar olmamasi durumunda yagmurlu yolda surer gibi rahatca aracinizi kontrol edebiliyorsunuz.
Kalsiyum Klorur: -32 C
NOT: En etkili sonuc icin, yol yuzeyindeki kar kurendikten sonra uygulanmasi gerekmektedir.
Simdi citayi yukseltelim ve daha profesyonel urunler ile tanisalim.
1- Etilen Glikol : Halk arasinda Glikol olarak isimlendirilebilir. Ozellikle Ankara gibi asiri soguk sehirlerde, sabahlari erken saatteki ucuslardan hemen once ucaklara puskurtulen siviya verilen isim. Canlilar icin zehirleyici ozellige sahip oldugu icin heryerde kullanimina izin yoktur. O yuzden sadece havaalanlarinda ucaklarin dis kismina uygulanir.
Etilen-Glikol : -50 C
2- Propilen Glikol: Hayvanlar ve bitliler icin toksik icermeyen bir sividir.Hatta gida ve kozmetikte de kullanimi yaygindir. Gectigimiz senelerde Etilen-Glikol un yerini aldigi kaynaklarda belirtiliyor.
Propilen Glikol : -60C
Bu kadar bilginin icinde kaybolmasin diye en sona sakladigim bir sivi var. Asetatlar. Sodyum Asetat ve Kalsiyum Magnezyum Asestat.
Buzlanma olacagi, kar yagisi olacagi haberinin yapildiginda yollara dikkat ettigimde sol serit icerisinde 4-5 serit olustugunu goruyordum. O kadar ilginc birsey ki, yagmur yagdiginda bile kolayina kaybolmayip gunlerce durabiliyor bu izler. Uygulamasini genelde trafik olmayan saatlerde tercih ediliyor. Cunku, bu sivi yuklu kamyon, sol seritte cok hizli bir sekilde hareket edip siviyi asfalt yuzeyine uyguluyor. Cogunlukla "orta" seride uygulanan ama DOT(Karayollari) hangi yollarda nerelerde asiri buzlanma oldugunun kayitlarina gore "sol" seritlere de uyguluyor. Surus sirasinda herhangi birsey hissetmiyorsunuz. Uygulama yapilmasina denk gelirseniz zaten Kamyonun arkasinda buyuk bir uyari var. 100mt den fazla yaklasmayiniz diye.
Bu sivi, kuru yuzeye uygulaniyor. Boylece "Buz Molekulleri" yuzeye yapismasini onluyor. Sivi ile temas eden buz veya kar, aninda sulaniyor ve yoldaki cekisi arttiriyor. Kokusu hayvanlarin hosuna pek gitmez. Sirkeye benzer keskin bir kokusu vardir.Ekosistem dostu bir urundur.
Asetatlar : -18C
Amerika daki islek otoyollarin tikanmamasindaki en buyuk etkenlerden birisi iste bu bahsettigim urunlerde, "Kalsiyum Klorur" ve "Asetatlar". Geri kalani ise, DOT nin acil mudahale planlari ve suruculerin duyarliligiyla alakali.
Otoyol girislerinde veya belirli bolgelerdeki LED panellerde surekli uyari vardir. Hatta ozel sirketlerden kiralama portatif(romork) seklinde panolarda yol kenarindadir. Polis araclari onlari cekerek gereken noktalara goturur.
Uyarilardan bazilari:
* Kar fitinasi bekleniyor. Pazartesi gece 22, Sali gunu 17 ye kadar etkili olacak. Gereksiz kullanimdan kacinin (Buyuk panolarda)
* Kar firtinasi bekleniyor. Acil surusler icin aracinizda Su, atistirmalik gida, el feneri ve battaniye bulundurun. (Buyuk panolarda)
* Tuzla kamyonlari size yardim icin yola cikti. Sizde onlara yol vererek yardimci olun. yardim seridini bos birakin (butun panolarda)
* Yola dusen dal ve agaclar yuzunden sol seridi bosaltin. (butun panolarda ve belirli mesafelerde polis araci isiklari yanik halde sol seritte park eder)
* Kisa bir mola verin. sonraki dinlenme tesisinde kahveniz hazir.( parali otoyollarda yaz-kis genelde geceleri yayinlanir, ucretsiz kahve ikrami)
* Ticari arac ve ekipman yasagi (butun panolarda yanip soner) bu uyari goruldugunde ticari araclarin hepsi o yoldan cikip en yakin guvenli bir noktada bekleme yapip 2. uyariyi bekler. posta kamyonlari da dahil.
* Alkolluysen, taksi hizmeti kullan ( buyuk derbiler oncesi baslar, derbi sonuna kadar devam eder)
* Mesaji beklet ama sevdiklerini bekletme. (trafikte cep telefonu kullanmayin)
* Tebrikler, Cep telefonu kullanma cezasi $400 oldu ( bu uyariyi yeni gordum. cok hosuma gitti)
* Kemerini tak veya cezasina katlan (yil boyunca yazacak birsey bulunamayinca yaziliyor)
Not: Bilgi amacli paylasilmistir.
Saglik sebeplerinden dolayi siteye bir suredir faydali bilgiler ekleyemedim. Bugun itibariyle ayaga kalktigim icin artik birseyler karalayayim diye dusunurken aklima Kar-Buz ve trafik geldi. Bende bu konu hakkinda tahmin ediyorum ki bircogumuzun duymadigi tuzlardan bahsetmeye karar verdim.
Sahsen bende bu cesitleri amerikaya geldigimde ogrendim.
1- Sodyum Klorur: Kimya derslerinin vazgecilmezi, hocalarin yanlis soylendigi icin kizdigi tuz. Herkes "NaCi" derdi. Na- Sodyum, Cl-Klorur. Sofra Tuzu. Bu tuza ulasmak oldukca kolaydir. Market raflarinda cesitli ebatlarda satilir. Mutfak disinda ne isimize yarayabilir?
Amerikaya ilk geldigimde kiraladigim apartmanin girisindeki cati gideri donup, su eklerden disari cikip yerde buz tabakasi yapiyordu. Sirf bu buzu eritmek icin gidip de 10kg lik cuvala sezonda $25 vermek isime gelmiyordu. Daha etkili olani Sofra tuzunu marketten tanesini $0.99 a aliyordum(Turkiye deki kucuk posetteki kadar) ve kullaniyordum. Sofra tuzunu cam gibi buzun uzerine dokerseniz, yaklasik 30 sn sonra patlamalar duyacaksiniz. merak etmeyin silah patlamasi gibi degil. buz aninda icten patlamaya baslayip catlaklar olusturacak. Ince ogutulmus, sofra modeli oldukca etkili. Fakat elinizde kalin hali varsa o zaman size bir tuyo daha vereyim, kisin kar yagisi sonrasi temizlediginiz evin giris merdivenlerine serpin. buzlari eritecek ve yaralanmlarin onune gecebilirsiniz. Evinizin garagi ile yol arasinda egim varsa ve buz tutmussa, bu tuzu serpip buzun hizlica erimesini saglayabilirsiniz.
Etkili oldugu en dusuk sicaklik: - 7C
NOT: Asiri kullanimlarda, beton yuzeye zarar verebiliyor. Tabi betonun kalitesine bagli.
2- Potasyum Klorur ve Ure: Bitkiler icin guvenli olan bir tuz cesididir. Meyve agaclari, cali formlari gibi yerlerde kullanilabilir. Asiri kullanimi sonucu toprak degerleri degisebilir, ona gore onlem alinmasi gerekebilir.
Potasyum Klorur: -11C , Ure: -9C
3- Magnezyum Klorur: Ekosistem dostu tuzlardan birisi. Sodyum Klorur e nazaran cok daha az beton yuzeye zarar verir. Sulandikca etkisi azalmaya baslayacaktir.
Maznezyum Klorur: -15C
4- Kalsiyum Klorur: Bu tuz, Amerika da butun yollarda ozellikle otoyollarda kullanilan tuz cesididir. Bu tuz, digerlerine gore, metal ve yesilliklere daha cok zarar verebilir. Metalleri paslandirirken, cimenlerin rengini kisa surede sari renge cevirir. Fakat yoldaki buzu erittikten sonra kolayca buz tutmamasi icin de etkili olur. Bu tuz eger yola sizden 1-2 dk once dokulmusse, yolda kar olmamasi durumunda yagmurlu yolda surer gibi rahatca aracinizi kontrol edebiliyorsunuz.
Kalsiyum Klorur: -32 C
NOT: En etkili sonuc icin, yol yuzeyindeki kar kurendikten sonra uygulanmasi gerekmektedir.
Simdi citayi yukseltelim ve daha profesyonel urunler ile tanisalim.
1- Etilen Glikol : Halk arasinda Glikol olarak isimlendirilebilir. Ozellikle Ankara gibi asiri soguk sehirlerde, sabahlari erken saatteki ucuslardan hemen once ucaklara puskurtulen siviya verilen isim. Canlilar icin zehirleyici ozellige sahip oldugu icin heryerde kullanimina izin yoktur. O yuzden sadece havaalanlarinda ucaklarin dis kismina uygulanir.
Etilen-Glikol : -50 C
2- Propilen Glikol: Hayvanlar ve bitliler icin toksik icermeyen bir sividir.Hatta gida ve kozmetikte de kullanimi yaygindir. Gectigimiz senelerde Etilen-Glikol un yerini aldigi kaynaklarda belirtiliyor.
Propilen Glikol : -60C
Bu kadar bilginin icinde kaybolmasin diye en sona sakladigim bir sivi var. Asetatlar. Sodyum Asetat ve Kalsiyum Magnezyum Asestat.
Buzlanma olacagi, kar yagisi olacagi haberinin yapildiginda yollara dikkat ettigimde sol serit icerisinde 4-5 serit olustugunu goruyordum. O kadar ilginc birsey ki, yagmur yagdiginda bile kolayina kaybolmayip gunlerce durabiliyor bu izler. Uygulamasini genelde trafik olmayan saatlerde tercih ediliyor. Cunku, bu sivi yuklu kamyon, sol seritte cok hizli bir sekilde hareket edip siviyi asfalt yuzeyine uyguluyor. Cogunlukla "orta" seride uygulanan ama DOT(Karayollari) hangi yollarda nerelerde asiri buzlanma oldugunun kayitlarina gore "sol" seritlere de uyguluyor. Surus sirasinda herhangi birsey hissetmiyorsunuz. Uygulama yapilmasina denk gelirseniz zaten Kamyonun arkasinda buyuk bir uyari var. 100mt den fazla yaklasmayiniz diye.
Bu sivi, kuru yuzeye uygulaniyor. Boylece "Buz Molekulleri" yuzeye yapismasini onluyor. Sivi ile temas eden buz veya kar, aninda sulaniyor ve yoldaki cekisi arttiriyor. Kokusu hayvanlarin hosuna pek gitmez. Sirkeye benzer keskin bir kokusu vardir.Ekosistem dostu bir urundur.
Asetatlar : -18C
Amerika daki islek otoyollarin tikanmamasindaki en buyuk etkenlerden birisi iste bu bahsettigim urunlerde, "Kalsiyum Klorur" ve "Asetatlar". Geri kalani ise, DOT nin acil mudahale planlari ve suruculerin duyarliligiyla alakali.
Otoyol girislerinde veya belirli bolgelerdeki LED panellerde surekli uyari vardir. Hatta ozel sirketlerden kiralama portatif(romork) seklinde panolarda yol kenarindadir. Polis araclari onlari cekerek gereken noktalara goturur.
Uyarilardan bazilari:
* Kar fitinasi bekleniyor. Pazartesi gece 22, Sali gunu 17 ye kadar etkili olacak. Gereksiz kullanimdan kacinin (Buyuk panolarda)
* Kar firtinasi bekleniyor. Acil surusler icin aracinizda Su, atistirmalik gida, el feneri ve battaniye bulundurun. (Buyuk panolarda)
* Tuzla kamyonlari size yardim icin yola cikti. Sizde onlara yol vererek yardimci olun. yardim seridini bos birakin (butun panolarda)
* Yola dusen dal ve agaclar yuzunden sol seridi bosaltin. (butun panolarda ve belirli mesafelerde polis araci isiklari yanik halde sol seritte park eder)
* Kisa bir mola verin. sonraki dinlenme tesisinde kahveniz hazir.( parali otoyollarda yaz-kis genelde geceleri yayinlanir, ucretsiz kahve ikrami)
* Ticari arac ve ekipman yasagi (butun panolarda yanip soner) bu uyari goruldugunde ticari araclarin hepsi o yoldan cikip en yakin guvenli bir noktada bekleme yapip 2. uyariyi bekler. posta kamyonlari da dahil.
* Alkolluysen, taksi hizmeti kullan ( buyuk derbiler oncesi baslar, derbi sonuna kadar devam eder)
* Mesaji beklet ama sevdiklerini bekletme. (trafikte cep telefonu kullanmayin)
* Tebrikler, Cep telefonu kullanma cezasi $400 oldu ( bu uyariyi yeni gordum. cok hosuma gitti)
* Kemerini tak veya cezasina katlan (yil boyunca yazacak birsey bulunamayinca yaziliyor)
Not: Bilgi amacli paylasilmistir.