Arkadaşlar her ne kadar Subarular LPG konusunda çok hassasmış subap yakıyormuş gibi şehir efsaneleri ortada dolanıyor olsa da asıl problemin Subaru markasıyla alakalı olmadığını bu işin LPG montajıyla yapılan kalibrasyonla doğrudan alakalı olduğunu belirterek konuya başlayayım. Burada LPG ile ilgili genel bir bilgi ve yaşanan/yaşanması muhtemel olan sorunlara ve çözümlerine değineceğim.
Tabi ki bu yazıyı da ARKASI YARIN formatıyla ele alacağım. Sizlerin de bu sefer katkıda bulunacağını düşündüğüm bir konuyla daha karşınızdayım.
Burada yazacaklarım tüm araçlarda görülebilecek genel problemler ve olası çözümleri içermektedir. Aynı sorunun çok farklı bir sebepten kaynaklandığı ve olası soruna benzer belirtiler gösterdiği çok farklı bir yöntemle çözüldüğü de görülmüştür bunlara da ileride örnekler vereceğim. ama şu an genelleme yapmak zorundayım çünkü bu tip sorunlarda ucuzdan pahalıya yol izlemek her zaman mantıklıdır.
ARAÇ GEÇ MARŞ ALIYORSA
Lpg li aracınız geç marş alıyorsa sabah ilk marşı aldıktan sonra gün içinde sıkıntı çıkarmıyorsa sorun enjektör ve ya regülatörün kaçak yapmasından kaynaklıdır.
Bu kaçak aracın çalışmadığı süre zarfında yani özellikle geceleri sabaha kadar ya da sabah işe gidip akşam çıkıyorsanız akşam iş çıkışna kadar bujilerinizin ıslanmasına ve ilk marşı almamasına ve ya geciktirmesine sebebiyet vermektedir. Bujileriniz bir kere marş alıp çalıştığında hemen kurur ve bir sonraki kaçakta gazın birikip tekrar bujilerinizi ıslatmasına kadar geçen sürede tekrar çalıştırırsanız marş gecikmesi problemi yaşamazsınız.
Regülatör kaçağı neden kaynaklanır?
Regülatör kaçağı genellikle regülatör diyaframının delinmesinden ve ya yırtılmasından kaynaklı olur çok hafif bir çatlak ve ya yırtık yeterince gaz kaçağına sebebiyet verir. Regülatörün diğer adı sanayiciler arasında LPG beynidir ama aslında beyin dikdörtgen yassı kutu şeklinde olup soketlerin ve elektrik tesisatının bağlı olduğu LPG kitinin markasının da üzerinde büyük bir etiketle yapıştırıldığı kutudur. Regülatör yassı bir silindir şeklinde olan üzerinde 3-4 tane kalın hortum bulunan alüminyum dökümden yapılmış genelde amortisör kulelerine yakın bağlanmış bir ucundan motora doğru hortumlar giden nesnedir. Bu regülatör motor suyunun ısısıyla belli bir dereceye ulaşınca gazın içinden geçmesine izin veren ve gazı içinden geçerken ısıtarak buharlaştırıp enjektörlere yollayan bir mekanizmadır. Regülatör diyaframı yırtılırsa depodan basınçlı şekilde gelen gazı sızdırarak buharlaştırmadan motor içerisine silindirlere vermeye başlar zaman içinde enjektörlerinizi de bozabilir tabi. Bu sızan gaz yukarıda da dediğim gibi buji tırnaklarını ıslatıp ateşlemeyi geciktir ve ya engeller. Bazı sitelerde tamir kiti vardır regülatörlerin ama ehil bir kiş tarafından değiştirilmezse kıs süre sonra aynı sorunu yaşayabilirsiniz. En iyisi LPG bayinizde değiştirip aynı zamanda biraz pahalıya gelse de satıllan yedek parçaya verdikleri garantiden faydalanabilirsiniz.
Enjektör kaçağı neden kaynaklanır?
Regülatörle enjektör arasında motoru stop ettiğiniz zaman hortumlarda sıkışmış bir miktar gaz bulunur. Bu gaz enjektörünüz arızalıysa motor stop ettiği halde yavaş yavaş sızarak yine silindirlere yollanır ve tabi ki bujileri ıslatarak marş gecikmesi ve ya marş basmama sıkıntısına sebebiyet verir. Enjektörlerin arızalanma sebepleri farklıdır kötü yakıttan tutunda enjektör içindeki tetiklemeyi sağlayan bilyalı sistemin (LPG li araç kulananlar bilir enjektör sesi diye bir ses var motor çalışırken kaputu açtığınızda tıkır tıkır eder işte o tıkırtıyı yapan mekanizma bir bilyanın enjektör meme deliğine oturup kalkması ile çıkar) tam oturmaması yada enjektör meme deliğinin aşınmasından ötürü yuvanın şeklinin bozulması gibi sebeplerden olur. Bu da bilyalar tam oturmazsa kaçak yapar ama baktığınızda enjektör halen çalışıyor gibi görünebilir. Yeni kitlerde artık tek tek değişebilen enjektör sistemi eskiden 4lü ve ya araç silindir sayısına göre 6lı ve ya 8 li olarak değişiyordu bu da genelde LPG kitinin parasının yarısına ve 1/3 ine denk geliyordu. Tek tek değişimi olan ilk kitlerden biri Romano dur şimdiki Atiker GRAND da Romano nun birebir yazılım ve enjektör dahil kopyası olmuş. Sonradan duyduğuma göre BRC de de tek enjektör değişimi yapılır olmuş. Sonuçta teknoloji ilerliyor artık bir çok markada tek tek değişim yapılabiliyor. Yani kitiniz Romanoysa enjektr açılıp bilya yuvası ince zımpara ile düzeltilip masrafsız bir şekilde sorun giderilebiliyor ama diğer kitler o kadar şanslı değil ya tek tek ya hepsi birden değiştirmek gerekiyor.
Sonuç olarak LPG den kaynaklı olup olmadığını anlamak için LPG sistemi komple kapattırılır araç benzinde stop edilir ve bir kaç gün marş sıkıntısı yaşanıp yaşanmadığına bakılır. LPG aktif değilken sıkıntı yoksa LPG sistemi aktif edilip sıkıntı tekrar ediyor mu diye sağlaması yapılır ona göre değişim ve ya tamirat yoluna gidilir.
Zaten sorun LPG kaynaklı değilse 3 ihtimal üzerinde durmak gerekiyor. 1. Marş motoru kömürlerinin bitmesi içinin kömür tozu dolarak manyetik alanı zayıflatması ya da arızalanması. 2. Bujilerin ömrünün dolması, tırnakların kurum bağlaması (ki bu motorda başka bir sorunda daha olduğunun işaretidir Buji konusunu ayrı bir başlıkta ele alacağım inşallah) 3. Bobin ya da buji kablosu arızası. Ama ilk olarak yukarıda saydığım arızalara yoğunlaşmak daha mantıklı.
LPG DE STOP ETME
Aracımda LPG var benzinde herşey normal LPG de stop ediyor gibi konu başlıkları internet arama motorlarında ve otomobil forumlarında büyük yer kaplıyor aslında. Aşağı yukarı böyle bir sorun yazarsanız bir sürü forum sitesi bulacaksınız Google da.
Stop etmeyi giderken yapmaz genellikle zaten giderken yapıyorsa kompresyon ölçümü yaptırın muhtemelen subaplarınız sizlere ömür diyebilirim. Ama nasıl stop edebilir derseniz LPG ye geçiş esnasında edebilir ya da dönmek için yavaşlarken frene bastınız stop eder geri geri ve ya düz kalkış yaparken stop eder bu ihtimaller üzerinde duralım. Stop ettiği gibi gaz yememe ya da geç gaz yeme gibi tepkileri de olabilir.
Bu gibi durumda ilk iş önce boğaz kelebeğini temizletmek olmalıdır (elinden iş gelen kendi de temizleyebilir pc ye bağlayıp adaptasyon yapılmasına gerek yoktur) temizletirken elinizde sadece boğaz kelebeği olmalı üzerinde bulunan baş parmak büyüklüğündeki tek vidayla sökülen sensör de beğaz kelebeğinden ayrılmalıdır bu tavsiyeyi dikkate alın (bu arada Subaru için konuşuyorum farklı marka araç kullanıp aracında LPG kaynaklı sıkıntı olup Google dan arayıp bu forumu bulanlar için geçerli değil bu dediğim boğaz kelebeği temizletme olayı ) sonra vay arabamın boğaz kelebeği temizlendi de rölanti dans ediyor demeyin. Boğaz kelebeği temizse ve ya temizlendikten sonra aküyü mutlaka ölçtürün hatta ilk başta akü ölçümü daha kesin sonuç verir çünkü LPG beyni de araçtan bir miktar elektrik alarak çalışan bir parçadır akü zayfısa stop etmesine sebep olur. Akü de normal çıktı diyelim boğaz kelebeği+yeni hava filtresi değişimi yapın. Yine düzelmediyse asıl sıkıntı LPG regülatörünün göbeğinde Alyen anahtarıyla çevrilen basınç ayar vidası var LPG basıncını mutlaka oradan ayarlatın LPG cide çünkü basınç çok düşük ve ya yüksekse mutlaka stop etmesine sebep olur. Sonra kalibrasyonu da yeniletip aracınızın LPG problemini çözmüş olacağınızı ümit ediyorum. Bu arada LPG ustasıyla arayı iyi tutmaya bakın genelde kompleks yapan tipler çıkıyor kardeşim arabanda sıkıntı var LPG de herşey normal deyip geçiştiriyorlar mutlaka ısrarcı olun sorununuzu halletmezse problem devam ediyor deyin para vermeyin oldu ki yaptı çıraklara 5-10 lira bahşiş verin yani onların da iyi damarını yakalayın.
Ben bu dediklerimi uygulayarak çoğu kez stop etme problemini çözdüm inşallah ihtiyacınız olmaz ama ihtiyacınız olduğunda stop ediyor diye motor açtırmaya kadar giden pahalı işlere bulaşmazsınız. Bu dediklerimi yapmanın maliyeti maksimum 100 TL tutar. Ha bir de LPG filtresini de değiştirmeyi ihmal etmeyin.
SUBARU MARKA TURBOLU ARAÇLARDA YÜKSEK DEVİRLERDE LPG'DEN BENZİNE GEÇME PROBLEMİ
Evet XT ciler ve 2,5 xt ciler sizi direk ilgilendiren bir olaya daha çözüm getirelim.
Turbo araçlarda gazı kökleyince belli devirde aracınız benzine atıyorsa ilk olarak şamandıradan başlamak gerekiyor çünkü bu benzine atma olayını LPG miktarı çeyrek depoya düştükten sonra yapmaya başlar. LPG tankındaki şamandıranın gaz borusu orta seviyelerde durur standart hali tüm kitlerde böyledir. Deponuz boşken LPG ciye gidip LPG tankındaki şamandıranın emiş borusunu tankın dibine değdirecek kadar aşağı doğru eğmesini isteyeceksiniz büyük ihtimal sorununuz çözülmüş olacak. Çünkü emiş borusu dibe ne kadar yakınsa yüksek devirlerde o kadar rahat gaz yetiştirir aracınıza.
Şayet bu işlemden sonra düzelmezse LPG regülatöründeki Alyen vidadan basınç yükseltilmesi gerekmektedir. Ondan sonra da yolda kalibrasyon yapılarak aracın benzine atmasını engelleyebilirsiniz. Ayrıca hemen hemen her marka LPG kitinde bulunan benzin desteğini 4000 devir ve üzerine açtırırsanız bu sorunu çok daha az yaşarsınız.
ARAÇ BENZİNDEN LPG YE GEÇMİYOR
Aracınız durduk yere bir gün marş bastınız ki LPG ye geçmiyor LPG gösterge ışığı yanıp sönüyorsa sorun LPG rölesinden kaynaklıdır ya oksitlenmiştir ya yanmıştır. Değişimi ve ya temizlenmesi gerekebilir. Telaşa gerek yok basit bir arızadır 15 lira gibi bir meblağa mal olur.
ARAÇ SOĞUK HAVALARDA LPG YE GEÇERKEN TİTRİYOR VE YA STOP EDİYOR
Aracınızın LPG ye geçiş derecesi çok düşüktür en az 35 e ayarlatmanız gerekiyor sonrasında düzelir. Ancak bir kaç markada bu derece olayı farklıdır 90-100-120 gibi derece ayarları olabilir onu LPG ustanız daha iyi bilir.
ARAÇ 5-6 KM DE ZOR LPGYE GEÇİŞ YAPIYOR
Yine aracınızın LPG ye geçiş derecesiyle alakalıdır. Aracı özellikle yazın LPG taktırdıysanız yazın araç tez ısınıyor diye LPG geçiş derecesi muhtemelen yüksek tutulmuştur ayaar yaptırarak düzeltebileceğiniz bir durumdur. Yine bazı kitlerde LPG ye geçiş derecesi düşük bile olsa en az 2 km yol gitmeden LPG ye geçmiyor olabilir o da yine LPG geçiş derecesiyle alakalıdır.
ARAÇ ÇALIŞTIĞINDA GAZA BASINCA İÇERİ GELEN GAZ KOKUSU PROBLEMİ
Muhtemelen LPG hattınızda hortumların kelepçelerinde kaçak vardır. Bazı kaçaklar test cihazıyla tespit edilemez çünkü basınç altında kaçak yaparlar bunun tespiti aslında kolaydır işi bilen ustalar çok rahat tespit edebilirler şayet uğraşmak istemiyorsa ve ya bilmiyorsa cihazı tutup sorun yok deyip sizi başından savacaktır. Onun için köpüklü bir sünger alıp LPG tesisatındaki kelepçelere bol köpük sürüp araca gaz verdiğinizde kaçaklardan çıkan baloncukları görerek kendiniz de tespit edebilirsiniz. Hemen kelepçeleri sıkmak ya da değiştirmek suretiyle kaçakları giderebilirsiniz.
Yalnız bu kokuyu egzozdan alıyorsanız telaş etmeyin araç ısınınca çiğ attığı yakıtı daha rahat yakacaktır ve koku kısa sürede yok olacaktır.
ARAÇ BELLİ HIZLARDA ÇOK GÜZEL PERFORMANS VERİRKEN KALKIŞLARDA VE ARA HIZLANMALARDA YÜKSEK HIZLARDA KESİLİYORSA
aracınızda böyle bir durum söz konusuysa aracınızı yola çıkarıp kalibrasyon yaptırmanız şarttır. Ustanız iyiyse ilk ayarı yol testi yaparak her koşulda her devir ve viteste en uygun değerleri yakalayarak hem benzin hem lpg performansını dengelemelidir. Daha sonrasında gittiğinizde yapılan kalibrasyonlar ilk ayarlanan değerlerdeki sapmaları düzeltmek olacaktır. Çoğu ustayım diye geçinen şahıslar araca ezbere bir montaj ve ezbere bir kalibrasyon yaparak aracı durduğu yerde yolda test etmeden ayarlayıp teslim etmektedir. İlk başta da uyardım tekrar etmekte fayda var LPG işinde referanslı yerlerde montaj yaptırın emin olun kaçtığınız 100-200 lira cebinizde kar olarak kalmaz bu işin hesabı öyle yapılmaz. Bu konuda çok örnek verebilirim o yüzden kulağınıza küpe olsun.
ARAÇ BENZİNDEN LPGYE GEÇERKEN VURUNTU YAPIYOR
Böyle bir problem yaşıyorsanız bunun sebebi de LPG ye geçiş devir ve ısısının ayarsızlığıdır bu ayar da en iyi yol testinde yapılır. Yol testinde aracın benzinden lpgye geçişinde vuruntu yapıp yapmadığı lpgden benzine geçişte yine vuruntu yapıp yapmadığı çok basit bir şekilde ayarlanabilir. En temiz ayar her zaman için yolda yapılır ama bazı ustalar bazı markalarda işi çözmüştür araca durduğu yerde de o ayarı yapabilir ama bunlar hep tecrübe işidir tabi sonuç olarak onu yapabilen usta da iyi bir referansı olan ustadır.
LPG DE PERFORMANS DÜŞÜKLÜĞÜ
İşte bir şehir efsanesi daha; LPG taktırdım performans düştü diyen, Benzinde atlıyorda LPG de iyi değil diyen, LPGyle yokuş çıkamıyorum benzine alıyorum diyen ve illa ki bu olayların hepsinin LPG den sonra olduğunu söyleyen bir sürü insanla karşılaşmışsınızdır şayet otomobil merakınız varsa.
Ben bu olaya şehir efsanesi diyorum ama aslında olmayan bir olay değil yok sayamayız yani. Sebep nedir derseniz şöyle baştan açıklayayım; Aracınız benzinli ve siz LPG taktırmak istiyorsunuz işi de pek bilmediğinizden gördüğünüz ilk LPG dönüşüm dükkanına giriyorsunuz buna hangi marka kit takılır kaç lira olur gibi sorulardan sonra YAKITIM NE KADARA DÜŞER? diyorsunuz montaj yapacak usta da sizi tavlamak için çok iddialı bir şekilde en az %45 olacak diyor. Siz ikna oluyorsunuz ama bu iddianın ciddiliği de aklınızı kurcalamıyor değil. Sonra montaj yapılıyor abi aracın ilk başta alışana kadar biraz çok yakabilir 1000 km sonra ayara gel diyor sizde aracı teslim alıp çıkıyorsunuz bir an önce tasarruf edeyim diye hemen bir şehirler arası yol yapıp 1 hafta ile 4 hafta arasında o km yi tamamlayıp soluğu LPG cide alıyorsunuz. Usta da vaadettiği en az %45 değeri yakalamak için yakıtı güzelce kısıyor. Yanına da şu cümleyi ekliyor tabi ABİ ARACINIZ LPG DE ESKİSİ GİBİ PERFORMANSLI OLMAZ BENZİNDE DAHA İYİ GİDER gibi cümleler ekleyebilir ya da hiç ses çıkarmaz Hayırlı Olsun der sonra siz farkedersiniz LPG de güç kaybı olduğunu geri gidip Ustam bu araç eskisi gibi güçlü hissettirmiyor dersiniz o da size ; Abi zaten LPG hiçbir zaman Benzin gibi güçlü olmaz istersen yakıtı açayım biraz daha iyi olur ama çok yakar der siz de kuzu kuzu yok çok yakacaksa elleme böyle iyi dersiniz. Hikaye böyle kısaca.
Ama iyi usta size yüksek vaadlerde bulunmaz aracı tanıyorsa bunların yakıtı genelde LPG den bu kadar düşer der. Sonra adam gibi montajını ayarını yapar performans düşüklüğünü de yol testinde ayar yaparak hangi devirde ne kadar yakıt lazımsa ona göre güzelce ayarlar böyle bir sıkıntı yaşamazsınız. Ben hiç sıkıntı yaşamadım mesela LPG ile Benzin araasında bir gram çekiş farkı olmadı araçlarımda. Hatta bazı ayar yapan ustaların da LPG de benzinden daha iyi performans sunduklarına şahit oldum.
Onun için bu olay halk arasında yer edinmiş bir olgu haline gelmiştir. Beceriksiz ustaların kendilerini aklama yöntemidir.
Hatta bu ayarı bir üst Levele taşıyıp LFT ve SFT denen değerleri denkleyip benzinde nasılsa LPG de de aynı hale getirebilen LPG ustası olmadığı halde bu konuda ihtisas yapmış bir kaç arkadaşın yazısına da rastlamıştım. Onlar Egzoza O2 sensörü takıp önce değerleri falan görüyorlardı ona göre ayar yapıyorlardı.
ARACIM LPGDE BENZİNDEN FAZLA YAKIT YAKIYOR
Zaten LPG nin mantığı da budur ( DAHA UCUZA DAHA ÇOK YAKIT YAKMAK ) 1,6 cc bir araçta benzin LPG sapması 1.7 LT dir. Yani 10 LT yakan aracınız LPG de 11,7 lt yakabilir.
Tabi ki bu yazıyı da ARKASI YARIN formatıyla ele alacağım. Sizlerin de bu sefer katkıda bulunacağını düşündüğüm bir konuyla daha karşınızdayım.
Burada yazacaklarım tüm araçlarda görülebilecek genel problemler ve olası çözümleri içermektedir. Aynı sorunun çok farklı bir sebepten kaynaklandığı ve olası soruna benzer belirtiler gösterdiği çok farklı bir yöntemle çözüldüğü de görülmüştür bunlara da ileride örnekler vereceğim. ama şu an genelleme yapmak zorundayım çünkü bu tip sorunlarda ucuzdan pahalıya yol izlemek her zaman mantıklıdır.
ARAÇ GEÇ MARŞ ALIYORSA
Lpg li aracınız geç marş alıyorsa sabah ilk marşı aldıktan sonra gün içinde sıkıntı çıkarmıyorsa sorun enjektör ve ya regülatörün kaçak yapmasından kaynaklıdır.
Bu kaçak aracın çalışmadığı süre zarfında yani özellikle geceleri sabaha kadar ya da sabah işe gidip akşam çıkıyorsanız akşam iş çıkışna kadar bujilerinizin ıslanmasına ve ilk marşı almamasına ve ya geciktirmesine sebebiyet vermektedir. Bujileriniz bir kere marş alıp çalıştığında hemen kurur ve bir sonraki kaçakta gazın birikip tekrar bujilerinizi ıslatmasına kadar geçen sürede tekrar çalıştırırsanız marş gecikmesi problemi yaşamazsınız.
Regülatör kaçağı neden kaynaklanır?
Regülatör kaçağı genellikle regülatör diyaframının delinmesinden ve ya yırtılmasından kaynaklı olur çok hafif bir çatlak ve ya yırtık yeterince gaz kaçağına sebebiyet verir. Regülatörün diğer adı sanayiciler arasında LPG beynidir ama aslında beyin dikdörtgen yassı kutu şeklinde olup soketlerin ve elektrik tesisatının bağlı olduğu LPG kitinin markasının da üzerinde büyük bir etiketle yapıştırıldığı kutudur. Regülatör yassı bir silindir şeklinde olan üzerinde 3-4 tane kalın hortum bulunan alüminyum dökümden yapılmış genelde amortisör kulelerine yakın bağlanmış bir ucundan motora doğru hortumlar giden nesnedir. Bu regülatör motor suyunun ısısıyla belli bir dereceye ulaşınca gazın içinden geçmesine izin veren ve gazı içinden geçerken ısıtarak buharlaştırıp enjektörlere yollayan bir mekanizmadır. Regülatör diyaframı yırtılırsa depodan basınçlı şekilde gelen gazı sızdırarak buharlaştırmadan motor içerisine silindirlere vermeye başlar zaman içinde enjektörlerinizi de bozabilir tabi. Bu sızan gaz yukarıda da dediğim gibi buji tırnaklarını ıslatıp ateşlemeyi geciktir ve ya engeller. Bazı sitelerde tamir kiti vardır regülatörlerin ama ehil bir kiş tarafından değiştirilmezse kıs süre sonra aynı sorunu yaşayabilirsiniz. En iyisi LPG bayinizde değiştirip aynı zamanda biraz pahalıya gelse de satıllan yedek parçaya verdikleri garantiden faydalanabilirsiniz.
Enjektör kaçağı neden kaynaklanır?
Regülatörle enjektör arasında motoru stop ettiğiniz zaman hortumlarda sıkışmış bir miktar gaz bulunur. Bu gaz enjektörünüz arızalıysa motor stop ettiği halde yavaş yavaş sızarak yine silindirlere yollanır ve tabi ki bujileri ıslatarak marş gecikmesi ve ya marş basmama sıkıntısına sebebiyet verir. Enjektörlerin arızalanma sebepleri farklıdır kötü yakıttan tutunda enjektör içindeki tetiklemeyi sağlayan bilyalı sistemin (LPG li araç kulananlar bilir enjektör sesi diye bir ses var motor çalışırken kaputu açtığınızda tıkır tıkır eder işte o tıkırtıyı yapan mekanizma bir bilyanın enjektör meme deliğine oturup kalkması ile çıkar) tam oturmaması yada enjektör meme deliğinin aşınmasından ötürü yuvanın şeklinin bozulması gibi sebeplerden olur. Bu da bilyalar tam oturmazsa kaçak yapar ama baktığınızda enjektör halen çalışıyor gibi görünebilir. Yeni kitlerde artık tek tek değişebilen enjektör sistemi eskiden 4lü ve ya araç silindir sayısına göre 6lı ve ya 8 li olarak değişiyordu bu da genelde LPG kitinin parasının yarısına ve 1/3 ine denk geliyordu. Tek tek değişimi olan ilk kitlerden biri Romano dur şimdiki Atiker GRAND da Romano nun birebir yazılım ve enjektör dahil kopyası olmuş. Sonradan duyduğuma göre BRC de de tek enjektör değişimi yapılır olmuş. Sonuçta teknoloji ilerliyor artık bir çok markada tek tek değişim yapılabiliyor. Yani kitiniz Romanoysa enjektr açılıp bilya yuvası ince zımpara ile düzeltilip masrafsız bir şekilde sorun giderilebiliyor ama diğer kitler o kadar şanslı değil ya tek tek ya hepsi birden değiştirmek gerekiyor.
Sonuç olarak LPG den kaynaklı olup olmadığını anlamak için LPG sistemi komple kapattırılır araç benzinde stop edilir ve bir kaç gün marş sıkıntısı yaşanıp yaşanmadığına bakılır. LPG aktif değilken sıkıntı yoksa LPG sistemi aktif edilip sıkıntı tekrar ediyor mu diye sağlaması yapılır ona göre değişim ve ya tamirat yoluna gidilir.
Zaten sorun LPG kaynaklı değilse 3 ihtimal üzerinde durmak gerekiyor. 1. Marş motoru kömürlerinin bitmesi içinin kömür tozu dolarak manyetik alanı zayıflatması ya da arızalanması. 2. Bujilerin ömrünün dolması, tırnakların kurum bağlaması (ki bu motorda başka bir sorunda daha olduğunun işaretidir Buji konusunu ayrı bir başlıkta ele alacağım inşallah) 3. Bobin ya da buji kablosu arızası. Ama ilk olarak yukarıda saydığım arızalara yoğunlaşmak daha mantıklı.
LPG DE STOP ETME
Aracımda LPG var benzinde herşey normal LPG de stop ediyor gibi konu başlıkları internet arama motorlarında ve otomobil forumlarında büyük yer kaplıyor aslında. Aşağı yukarı böyle bir sorun yazarsanız bir sürü forum sitesi bulacaksınız Google da.
Stop etmeyi giderken yapmaz genellikle zaten giderken yapıyorsa kompresyon ölçümü yaptırın muhtemelen subaplarınız sizlere ömür diyebilirim. Ama nasıl stop edebilir derseniz LPG ye geçiş esnasında edebilir ya da dönmek için yavaşlarken frene bastınız stop eder geri geri ve ya düz kalkış yaparken stop eder bu ihtimaller üzerinde duralım. Stop ettiği gibi gaz yememe ya da geç gaz yeme gibi tepkileri de olabilir.
Bu gibi durumda ilk iş önce boğaz kelebeğini temizletmek olmalıdır (elinden iş gelen kendi de temizleyebilir pc ye bağlayıp adaptasyon yapılmasına gerek yoktur) temizletirken elinizde sadece boğaz kelebeği olmalı üzerinde bulunan baş parmak büyüklüğündeki tek vidayla sökülen sensör de beğaz kelebeğinden ayrılmalıdır bu tavsiyeyi dikkate alın (bu arada Subaru için konuşuyorum farklı marka araç kullanıp aracında LPG kaynaklı sıkıntı olup Google dan arayıp bu forumu bulanlar için geçerli değil bu dediğim boğaz kelebeği temizletme olayı ) sonra vay arabamın boğaz kelebeği temizlendi de rölanti dans ediyor demeyin. Boğaz kelebeği temizse ve ya temizlendikten sonra aküyü mutlaka ölçtürün hatta ilk başta akü ölçümü daha kesin sonuç verir çünkü LPG beyni de araçtan bir miktar elektrik alarak çalışan bir parçadır akü zayfısa stop etmesine sebep olur. Akü de normal çıktı diyelim boğaz kelebeği+yeni hava filtresi değişimi yapın. Yine düzelmediyse asıl sıkıntı LPG regülatörünün göbeğinde Alyen anahtarıyla çevrilen basınç ayar vidası var LPG basıncını mutlaka oradan ayarlatın LPG cide çünkü basınç çok düşük ve ya yüksekse mutlaka stop etmesine sebep olur. Sonra kalibrasyonu da yeniletip aracınızın LPG problemini çözmüş olacağınızı ümit ediyorum. Bu arada LPG ustasıyla arayı iyi tutmaya bakın genelde kompleks yapan tipler çıkıyor kardeşim arabanda sıkıntı var LPG de herşey normal deyip geçiştiriyorlar mutlaka ısrarcı olun sorununuzu halletmezse problem devam ediyor deyin para vermeyin oldu ki yaptı çıraklara 5-10 lira bahşiş verin yani onların da iyi damarını yakalayın.
Ben bu dediklerimi uygulayarak çoğu kez stop etme problemini çözdüm inşallah ihtiyacınız olmaz ama ihtiyacınız olduğunda stop ediyor diye motor açtırmaya kadar giden pahalı işlere bulaşmazsınız. Bu dediklerimi yapmanın maliyeti maksimum 100 TL tutar. Ha bir de LPG filtresini de değiştirmeyi ihmal etmeyin.
SUBARU MARKA TURBOLU ARAÇLARDA YÜKSEK DEVİRLERDE LPG'DEN BENZİNE GEÇME PROBLEMİ
Evet XT ciler ve 2,5 xt ciler sizi direk ilgilendiren bir olaya daha çözüm getirelim.
Turbo araçlarda gazı kökleyince belli devirde aracınız benzine atıyorsa ilk olarak şamandıradan başlamak gerekiyor çünkü bu benzine atma olayını LPG miktarı çeyrek depoya düştükten sonra yapmaya başlar. LPG tankındaki şamandıranın gaz borusu orta seviyelerde durur standart hali tüm kitlerde böyledir. Deponuz boşken LPG ciye gidip LPG tankındaki şamandıranın emiş borusunu tankın dibine değdirecek kadar aşağı doğru eğmesini isteyeceksiniz büyük ihtimal sorununuz çözülmüş olacak. Çünkü emiş borusu dibe ne kadar yakınsa yüksek devirlerde o kadar rahat gaz yetiştirir aracınıza.
Şayet bu işlemden sonra düzelmezse LPG regülatöründeki Alyen vidadan basınç yükseltilmesi gerekmektedir. Ondan sonra da yolda kalibrasyon yapılarak aracın benzine atmasını engelleyebilirsiniz. Ayrıca hemen hemen her marka LPG kitinde bulunan benzin desteğini 4000 devir ve üzerine açtırırsanız bu sorunu çok daha az yaşarsınız.
ARAÇ BENZİNDEN LPG YE GEÇMİYOR
Aracınız durduk yere bir gün marş bastınız ki LPG ye geçmiyor LPG gösterge ışığı yanıp sönüyorsa sorun LPG rölesinden kaynaklıdır ya oksitlenmiştir ya yanmıştır. Değişimi ve ya temizlenmesi gerekebilir. Telaşa gerek yok basit bir arızadır 15 lira gibi bir meblağa mal olur.
ARAÇ SOĞUK HAVALARDA LPG YE GEÇERKEN TİTRİYOR VE YA STOP EDİYOR
Aracınızın LPG ye geçiş derecesi çok düşüktür en az 35 e ayarlatmanız gerekiyor sonrasında düzelir. Ancak bir kaç markada bu derece olayı farklıdır 90-100-120 gibi derece ayarları olabilir onu LPG ustanız daha iyi bilir.
ARAÇ 5-6 KM DE ZOR LPGYE GEÇİŞ YAPIYOR
Yine aracınızın LPG ye geçiş derecesiyle alakalıdır. Aracı özellikle yazın LPG taktırdıysanız yazın araç tez ısınıyor diye LPG geçiş derecesi muhtemelen yüksek tutulmuştur ayaar yaptırarak düzeltebileceğiniz bir durumdur. Yine bazı kitlerde LPG ye geçiş derecesi düşük bile olsa en az 2 km yol gitmeden LPG ye geçmiyor olabilir o da yine LPG geçiş derecesiyle alakalıdır.
ARAÇ ÇALIŞTIĞINDA GAZA BASINCA İÇERİ GELEN GAZ KOKUSU PROBLEMİ
Muhtemelen LPG hattınızda hortumların kelepçelerinde kaçak vardır. Bazı kaçaklar test cihazıyla tespit edilemez çünkü basınç altında kaçak yaparlar bunun tespiti aslında kolaydır işi bilen ustalar çok rahat tespit edebilirler şayet uğraşmak istemiyorsa ve ya bilmiyorsa cihazı tutup sorun yok deyip sizi başından savacaktır. Onun için köpüklü bir sünger alıp LPG tesisatındaki kelepçelere bol köpük sürüp araca gaz verdiğinizde kaçaklardan çıkan baloncukları görerek kendiniz de tespit edebilirsiniz. Hemen kelepçeleri sıkmak ya da değiştirmek suretiyle kaçakları giderebilirsiniz.
Yalnız bu kokuyu egzozdan alıyorsanız telaş etmeyin araç ısınınca çiğ attığı yakıtı daha rahat yakacaktır ve koku kısa sürede yok olacaktır.
ARAÇ BELLİ HIZLARDA ÇOK GÜZEL PERFORMANS VERİRKEN KALKIŞLARDA VE ARA HIZLANMALARDA YÜKSEK HIZLARDA KESİLİYORSA
aracınızda böyle bir durum söz konusuysa aracınızı yola çıkarıp kalibrasyon yaptırmanız şarttır. Ustanız iyiyse ilk ayarı yol testi yaparak her koşulda her devir ve viteste en uygun değerleri yakalayarak hem benzin hem lpg performansını dengelemelidir. Daha sonrasında gittiğinizde yapılan kalibrasyonlar ilk ayarlanan değerlerdeki sapmaları düzeltmek olacaktır. Çoğu ustayım diye geçinen şahıslar araca ezbere bir montaj ve ezbere bir kalibrasyon yaparak aracı durduğu yerde yolda test etmeden ayarlayıp teslim etmektedir. İlk başta da uyardım tekrar etmekte fayda var LPG işinde referanslı yerlerde montaj yaptırın emin olun kaçtığınız 100-200 lira cebinizde kar olarak kalmaz bu işin hesabı öyle yapılmaz. Bu konuda çok örnek verebilirim o yüzden kulağınıza küpe olsun.
ARAÇ BENZİNDEN LPGYE GEÇERKEN VURUNTU YAPIYOR
Böyle bir problem yaşıyorsanız bunun sebebi de LPG ye geçiş devir ve ısısının ayarsızlığıdır bu ayar da en iyi yol testinde yapılır. Yol testinde aracın benzinden lpgye geçişinde vuruntu yapıp yapmadığı lpgden benzine geçişte yine vuruntu yapıp yapmadığı çok basit bir şekilde ayarlanabilir. En temiz ayar her zaman için yolda yapılır ama bazı ustalar bazı markalarda işi çözmüştür araca durduğu yerde de o ayarı yapabilir ama bunlar hep tecrübe işidir tabi sonuç olarak onu yapabilen usta da iyi bir referansı olan ustadır.
LPG DE PERFORMANS DÜŞÜKLÜĞÜ
İşte bir şehir efsanesi daha; LPG taktırdım performans düştü diyen, Benzinde atlıyorda LPG de iyi değil diyen, LPGyle yokuş çıkamıyorum benzine alıyorum diyen ve illa ki bu olayların hepsinin LPG den sonra olduğunu söyleyen bir sürü insanla karşılaşmışsınızdır şayet otomobil merakınız varsa.
Ben bu olaya şehir efsanesi diyorum ama aslında olmayan bir olay değil yok sayamayız yani. Sebep nedir derseniz şöyle baştan açıklayayım; Aracınız benzinli ve siz LPG taktırmak istiyorsunuz işi de pek bilmediğinizden gördüğünüz ilk LPG dönüşüm dükkanına giriyorsunuz buna hangi marka kit takılır kaç lira olur gibi sorulardan sonra YAKITIM NE KADARA DÜŞER? diyorsunuz montaj yapacak usta da sizi tavlamak için çok iddialı bir şekilde en az %45 olacak diyor. Siz ikna oluyorsunuz ama bu iddianın ciddiliği de aklınızı kurcalamıyor değil. Sonra montaj yapılıyor abi aracın ilk başta alışana kadar biraz çok yakabilir 1000 km sonra ayara gel diyor sizde aracı teslim alıp çıkıyorsunuz bir an önce tasarruf edeyim diye hemen bir şehirler arası yol yapıp 1 hafta ile 4 hafta arasında o km yi tamamlayıp soluğu LPG cide alıyorsunuz. Usta da vaadettiği en az %45 değeri yakalamak için yakıtı güzelce kısıyor. Yanına da şu cümleyi ekliyor tabi ABİ ARACINIZ LPG DE ESKİSİ GİBİ PERFORMANSLI OLMAZ BENZİNDE DAHA İYİ GİDER gibi cümleler ekleyebilir ya da hiç ses çıkarmaz Hayırlı Olsun der sonra siz farkedersiniz LPG de güç kaybı olduğunu geri gidip Ustam bu araç eskisi gibi güçlü hissettirmiyor dersiniz o da size ; Abi zaten LPG hiçbir zaman Benzin gibi güçlü olmaz istersen yakıtı açayım biraz daha iyi olur ama çok yakar der siz de kuzu kuzu yok çok yakacaksa elleme böyle iyi dersiniz. Hikaye böyle kısaca.
Ama iyi usta size yüksek vaadlerde bulunmaz aracı tanıyorsa bunların yakıtı genelde LPG den bu kadar düşer der. Sonra adam gibi montajını ayarını yapar performans düşüklüğünü de yol testinde ayar yaparak hangi devirde ne kadar yakıt lazımsa ona göre güzelce ayarlar böyle bir sıkıntı yaşamazsınız. Ben hiç sıkıntı yaşamadım mesela LPG ile Benzin araasında bir gram çekiş farkı olmadı araçlarımda. Hatta bazı ayar yapan ustaların da LPG de benzinden daha iyi performans sunduklarına şahit oldum.
Onun için bu olay halk arasında yer edinmiş bir olgu haline gelmiştir. Beceriksiz ustaların kendilerini aklama yöntemidir.
Hatta bu ayarı bir üst Levele taşıyıp LFT ve SFT denen değerleri denkleyip benzinde nasılsa LPG de de aynı hale getirebilen LPG ustası olmadığı halde bu konuda ihtisas yapmış bir kaç arkadaşın yazısına da rastlamıştım. Onlar Egzoza O2 sensörü takıp önce değerleri falan görüyorlardı ona göre ayar yapıyorlardı.
ARACIM LPGDE BENZİNDEN FAZLA YAKIT YAKIYOR
Zaten LPG nin mantığı da budur ( DAHA UCUZA DAHA ÇOK YAKIT YAKMAK ) 1,6 cc bir araçta benzin LPG sapması 1.7 LT dir. Yani 10 LT yakan aracınız LPG de 11,7 lt yakabilir.