(25-01-2018, Saat: 09:50)Cherkess demiş ki: Arkadaşlar, faydalı bilgiler içerdiğini düşündüğüm http://en.wikipedia.org/wiki/Fuel_economy_in_automobilesadresinde orjinal İngilizce metninin bulunduğu "Otomobillerde Yakıt Ekonomisi" başlıktan bazı bölümleri Türkçe'ye çevirerek sizlerle paylaşmak istiyorum.
İdeal olarak, vakumlu bir ortamdaki düz bir yüzeyde sürtünmesiz lastiklerle sabit bir hızda seyretmekte olan bir araç, o hıza erişmek için gereken enerjinin haricinde bir enerji harcamadan herhangi bir hızda yol alabilir. Daha az ideal şartlarda ise herhangi bir araç, hava sürtünmesi, lastik yuvarlanma direnci ve araç fren ile yavaşlatıldığında kaybedilen atalet enerjisi gibi yol yük kuvvetlerini yenmek için enerji harcayacaktır. İdeal olarak çalışan yenileyici frenleme ile (F1’deki KERS sistemleri gibi) atalet enerjisi tamamen geri kazanılabilir fakat hava sürtünmesi ve yuvarlanma direncini azaltma konusunda aracın şeklini ve lastik tasarımını optimize etmek dışında pek fazla seçenek bulunmamaktadır. Yol yükü enerjisi yani lastiklerin gereksinim duyduğu enerji belli bir sürüş çevrimi boyunca araç hareket denklemi ile hesaplanabilir. Araç aktarma organları aracın hareket ettirilmesi için gerekli olan bu minimum enerjisi sağlamak zorunda olup ilave enerjinin büyük bir kısmını yakıt enerjisini işe çevirirken ve lastiklere aktarırken kaybedecektir. Genel olarak bir aracı hareket ettirirken oluşan enerji kayıpları aşağıdaki şekilde özetlenebilir.
- Motor verimliliği, motorun tipine aracın kütlesine ve yüküne ve motor hızına (devir) göre değişmektedir.
- Aerodinamik sürtünme kuvveti, kabaca aracın hızının kara köküyle orantılı olarak artmaktadır fakat bu kuvveti yenmek için gerekli olan güç aracın hızının küpüyle doğru orantılıdır.
- Yuvarlanma direnci
- Frenleme (Her ne kadar yenileyici sistemler bu enerjinin bir kısmını geri kazanabilse de)
- Şanzımandaki kayıplar (Manüel şanzımanlar % 94’e kadar verimli olmakla birlikte eski otomatik şanzımanların verimliliği % 70’e kadar düşebilmektedir. Manüel vites kutularına benzer parçalara sahip vites değişimi otomatik olarak kontrol edilebilen şanzımanların verimliliği üstüne en uygun vites değişim noktasının seçilebilme yeteneği gibi bir bonus ile manüel şanzımanlarla aynı olacaktır.
- Klima. Motorun kompresörü çevirmek için ihtiyaç duyduğu güç yakıt verimliliğini azaltmaktadır. Bu kapalı pencerelerle seyahat etmekle kıyaslandığında azalacak olan hava sürtünmesi sayesinde bir miktar dengelenecektir. Klima sisteminin ilave ağırlığı da yakıt tüketiminde çok az bir artışa neden olacaktır.
- Elektrik sistemleri. Farlar, akünün şarj edilmesi, aktif süspansiyon, hava dolaşımı fanları, dondurucular, medya sistemleri, hoparlörler ve diğer elektronik parçalar, bu cihazların çalıştırılması için gerekli güç alternatör üzerinde ilave bir yük oluşturacağı için yakıt tüketimini ciddi biçimde arttırabilecektir. Alternatörler genelde % 40-60 oranında verimli oldukları için, elektronik cihazların motor üzerinde yükü rölanti de dahil olmak üzere herhangi bir hızda 3 beygir gücüne kadar çıkabilecektir. FTP 75 çevirim testinde, alternatör üzerindeki 200 watt’lık bir yükün yakıt verimliliğini 0,4km/lt oranında azalttığı not edilmiştir. Örneğin farlar, kısada 110 watt, uzunda ise 240 watt enerji harcamaktadır. Bu elektriksel yükler, gerçek hayat ile sadece motorun çalıştırılması için gerekli ve temel klima sistemlerini içeren elektriksel yüklerin kullanıldığı EPA testleri arasındaki farklılıkların nedeni olmaktadır.
Elektriksel yüklerden kaynaklanan yakıt verimliliği kayıpları elektriksel yüklerin çoğu sabit olduğu için düşük hızlarda daha etkilidir. Dolayısıyla, düşük hızda, motorun beygir gücünün önemli bir kısmı elektriksel yükler tarafından kullanılacaktır. Bu orantısal etki nedeniyle, hibrid araçlar elektriksel yüklerden kaynaklanan yakıt verimliliği açısından çok daha verimlidir.
* FTP 75 çevirim testi, ABD’de araçların emisyon sertifikasyonu için yapılan testin adıdır.
* EPA testleri ABD'de araçların tüketim değerlerinin test edilmesi için yapılmaktadır.
Bu gün yine benzine zamla başladık güne. Sanırım 9 kr. Şu yazıyı bir daha hatırlayalım